IDA POMOC POLAKOM NA WSCHODZIE kancelaria prezesa rady ministrów

06.08.2020

Porządki na cmentarzach w Berezowicy Małej i Zborowie

Cmentarze, zachowanie dziedzictwa materialnego, Aktualności Ukraina, Obwód tarnopolski 2020-08-06

Na Tarnopolszczyźnie realizowano kolejną akcję porządkowania polskich nekropolii.


25 lipca członkowie Polonijnego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego w Tarnopolu (PSKOT) porządkowali cmentarz w Berezowicy Małej, a 1 sierpnia – kwatery wojenne w Zborowie.

W sobotę 25 lipca rodzina Piłatów z PSKOT uporządkowała cmentarz w Berezowicy Małej w rejonie zbaraskim. Cmentarz ten przez długi czas pozostawał zarośnięty, aż zajęła się nim ekipa wrocławskich wolontariuszy pod kierownictwem Danuty Kraśnickiej, realizujących akcję „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia”. Oprócz nekropolii w Zbarażu porządkowali oni również cmentarz w Berezowicy Małej. W tym roku ze względu na kwarantannę grupa z Wrocławia nie mogła przyjechać na Ukrainę. Dzięki rodzinie Piłatów – wieloletnim członkom PSKOT, którzy zawsze biorą udział w podobnych akcjach – cmentarz ten nie zarasta w tym roku chwastami.

W latach 1943-1945 w Berezowicy Małej oddziały UPA zamordowały 130 Polaków. W 2007 na tym wiejskim cmentarzu odsłonięto krzyż i dwie tablice z listą ofiar. „Pamięci spoczywających tu około 130 Polaków mieszkańców wsi Berezowica Mała zamordowanych nocą z 22 na 23 lutego 1944 roku, niech spoczywają w pokoju Rząd Rzeczypospolitej Polskiej, Rodziny” – głosi napis na krzyżu.

Wioska ta zapisała się w historii Polski również dlatego, że tu przyszli na świat: Mieczysław Albert Krąpiec, filozof i wieloletni lektor KUL, profesor filozofii i logiki Zygmunt Zawirski, prezydent Lwowa Florian Ziemiałkowski oraz oficer ZWZ, AK i zastępca prezesa IV Zarządu Głównego Wolność i Niezawisłość Adam Lazarowicz.

Nie mniej ważne dla międzynarodowej historii są kaplica-mauzoleum oraz kwatery wojenne w Zborowie. Zostały one odnowione dzięki Fundacji Mosty przy wsparciu Ambasady RP w Kijowie, Konsulatu Generalnego RP w Łucku, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, firmy Plastics Ukraina, Fundacji PZU, firm ASMET i Stone Trade oraz prywatnym darczyńcom. W ramach projektu renowacji przeprowadzono badania archeologiczne, na ich podstawie ustalono  miejsca pochówków 35 polskich żołnierzy, w tym dwóch mogił zbiorowych przy kaplicy z 1935 roku. Kaplica-mauzoleum na cmentarzu wojskowym w Zborowie została wybudowana wg projektu polskiego architekta Wawrzyńca Dayczaka. Upamiętnia ona polskich żołnierzy poległych w okresie I wojny światowej oraz wojny polsko-bolszewickiej. Od 2016 roku Polonijne Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe w Tarnopolu porządkuje teren kaplicy oraz kwater wojennych. W tym roku akcja ta odbyła się w sobotę 1 sierpnia.

 

Tekst: Maryna Wojnowa

Zdjęcia: Halina Piłat, Maryna Wojnowa