„Czarne berety” - tradycje harcerskie w Dyneburgu

Po zakończeniu I wojny światowej i wojny z bolszewikami, w niepodległej już Łotwie, polskie instytucje kultury i oświaty zaczęły tworzyć drużyny harcerskie.

Najwcześniej drużyny powstawały w Dyneburgu, pierwsze poświęcenie zastępów odbyło się na początku lat 30.

Kolejna odnowa polskiego harcerstwa nastąpiła już po odzyskaniu przez Łotwę niepodległości, w 1991 roku. Było ono odpowiednikiem międzynarodowego ruchu skautów, opartego nie tylko na służbie, samodoskonaleniu i braterstwie, ale również wartościach patriotycznych. Osiem lat później odbyła się uroczystość drugiego poświęcenia drużyny harcerskiej, ściśle związana z odrodzeniem polskiej szkoły w Dyneburgu. Lokalna drużyna Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej (ZHR) działała w latach 2007-2013 pod nazwą „Calgary”. Praca drużynowych i zastępowych polegała na rozwijaniu u druhów umiejętności uprawiania turystyki pieszej w lesie, udzielania pierwszej pomocy i poznawania podstaw musztry. Po restrukturyzacji w 2013 roku drużyna ZHR działająca przy gimnazjum im. J. Piłsudskiego w Dyneburgu roku nosi nazwę „Czarne berety” i w dwóch zastępach po 14 osób zrzesza młodzież w wieku 13-18 lat.

Działalność drużyny „Czarne berety” ma charakter nie tylko skautowski. W czasie ważnych uroczystości harcerze pełnią też funkcje reprezentacyjne. Podczas oficjalnych spotkań prezydentów Łotwy i Polski drużyna ZHR „Czarne berety” reprezentuje polskie harcerstwo na Łotwie.

„Dzisiaj ZHR aktywnie uczestniczy nie tylko w imprezach krajowych, a również i w spotkaniach, zlotach, koncertach w Polsce. Już od wielu lat uczestniczymy w międzynarodowym zlocie harcerskim w Zielonce, gdzie udaje się zdobyć najwyższe nagrody po kilku dniach aktywnych zawodów. Ostatnio, w listopadzie 2017 roku, zajęliśmy 2 miejsce wśród prawie 10 drużyn”- opowiada Wjaczesław Kozłowski - drużynowy ZHR „Czarne berety”.

Harcerze uczestniczą również w imprezach i wydarzeniach patriotycznych, takich jak „Wakacyjna szkoła liderów”, „Noc muzeów w Warszawie”, Święto Niepodległości czy dzień patrona gimnazjum J. Piłsudskiego. Każdego roku członkowie drużyny przystępują do apelu przy krzyżu poświęconym polskim żołnierzom poległym w walkach o Dyneburg w latach 1919-1920.

Dzięki aktywnemu wsparciu organizacji państwowych i pozarządowych, drużyna ma możliwość uzupełniania sprzętu turystycznego, kupowania książek oraz podręczników. Po uzyskaniu dofinansowania od Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, ze środków Senatu RP, w 2018 roku udało się zakupić mundury i niezbędne wyposażenie. Dofinansowywano również wyjazdy na spotkania i projekty za granicą, co pozwoliło na współpracę i współzawodnictwo z drużynami z Polski, Ukrainy, Białorusi i Litwy.

Obecne pokolenie harcerzy, wychowane w niepodległej Łotwie, w duchu braterstwa oraz patriotyzmu, zaczyna samodzielnie pracować nad kształtowaniem młodszych kolegów i koleżanek zrzeszonych w lokalnych drużynach. Historia zatacza koło - za kilkanaście lat na Łotwie obchodzone będzie 100. lecie harcerstwa polskiego.

Zdjęcia:

1. Zdjęcie główne - wizyta prezydenta Andrzeja Dudy w Dynebugu, 28.06.2018, IDA

2. Harcerki w twierdzy Dyneburgu, druga połowa lat 30, Archiwum gimnazjum im. J. Piłsudskiego w Daugavpils

3. Poświęcenie drużyny harcerskiej w Dyneburgu, 1999 r., Archiwum gimnazjum im. J. Piłsudskiego w Daugavpils