Czym jest dwujęzyczność na Litwie?

Według danych z 2011 roku na Litwie mieszkało około 200 tysięcy Polaków. Niestety z roku na rok ta liczba maleje i już w 2015 roku ta liczba spadła do 164 tysiący. Dużym atutem Polaków żyjących na Litwie jest dobra znajomość trzech języków.

O tym czym jest dwujęzyczność na Litwie rozmawialiśmy z Aldoną Sudenis, polonistką gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie oraz Rajmundem Klonowskim, dziennikarzem, przewodnikiem, polskim aktywistą na Litwie. 

Greta Bartosiewicz: Jaka była i jest motywacja języka polskiego na Litwie? 

A.S.: Motywacja była, jest i będzie, dopóki są Polacy na Litwie. 

Co daje wielojęzyczność  na Litwie ? A w szczególności znajomość języka polskiego? 

A.S.: Wielojęzyczność jest wielkim walorem u nas. Po studiach, gdy się szuka pracy, znajomość czterech języków daje większe możliwości. Im więcej języków znasz, tym jesteś bogatszy.

R.K.: Znajomość każdego języka jest skarbem. Na Litwie zwłaszcza język polski jest cenny, bo jest regionalnym językiem globalizacji i biznesu, bo wszystkie drogi do bogactwa w naszej części świata idą przez Polskę. Poza tym, większość dokumentów, dotyczących historii Litwy w  XV-XX w. jest po polsku, więc bez znajomości języka nie da się poznać historii kraju.

Dlaczego warto jest wybrać polską szkołę na Litwie?

A.S: Na pewno, jeżeli jesteś Polakiem, musisz uczyć się w języku ojczystym. W polskiej szkole poznaje się więcej języków, możemy potem studiować w Polsce, są organizowane wyjazdy młodzieży za granicę, projekty finansowane przez MEN, Wspólnotę Polską, inne organizacje pozarządowe i polonijne.

R.K.: Polska szkoła na Litwie daje możliwość poznania dodatkowego języka, z litewskiego punktu widzenia — najcenniejszego obok angielskiego. Poza tym, polska szkoła to wyprawki, stypendia i o wiele lepsza sytuacja materialna uczniów, niż w innych szkołach, zwłaszcza rosyjskich. Także wiadomo, że w polskich szkołach jest o wiele mniej przemocy, znęcania się, narkotyków i innych patologii, panuje cieplejsza i rodzinna atmosfera.

Czym zazwyczaj kierują się rodzice wybierając polską szkołę? 

A.S.: Rodziny posiadają polskie korzenie i dlatego wybierają polskie szkoły. 

Jakie sukcesy odnieśli uczniowe polskich szkół na Litwie? 

A.S.: (po dłuższym zastanowieniu) O ile wiemy, byli zwycięzcami olimpiad, konkursów recytatorskich i sportowych. Jako osoby dorosłe niektórzy zajmują wysokie stanowiska. 

Z jaką znajomością polskiego dzieci zaczynają naukę w polskiej szkole, a z jaką kończą? 

A.S.: Różnie, zależy od rodziny. Jeżeli dbają w domu o język ojczysty, wówczas znajomość jest dobra. Kończą też różnie, jeżeli w domu rozmawiali po rosyjsku bądź litewsku, wówczas znajomość języka polskiego jest gorsza. Dużo zależy od motywacji rodziny i dziecka. 

Jakiego języka polskiego powinna uczyć szkoła, literackiego czy lokalnego tzw. dialekt północnokresowy (gwara wileńska)?

A.S.:Polska szkoła powinna uczyć tylko języka literackiego. Gwarowy mają w domu i na podwórku.

 

Dla portalu IDA rozmowę przeprowadziła Greta Bartosiewicz.