POCZUCIE TOŻSAMOŚCI A ZAANGAŻOWANIE W ŻYCIE POLONIJNE

Kiedy patrzysz w lustro, co widzisz? Zdecydowana większość ludzi powie, że widzi siebie. Ale kim jesteś? Czy kiedyś o tym myślałeś? Te pytania i poniższy felieton dotyczą tożsamości człowieka.

Tożsamość jest dyskursywna. Oznacza to, że nie jest zdeterminowana przez biologię, ale kształtowana przez wpływy społeczne i środowiskowe. Tożsamość to świadomość tego, kim jesteśmy i jak siebie postrzegamy.

Ludzie potrzebują poczucia tożsamości z tego samego powodu, z którego współczesne państwa potrzebują konstytucji. To, jak postrzegasz siebie w relacji do świata, będzie kierować twoją interakcją ze światem – tym, co robisz, a czego nie ­– działaniami i zachowaniem. Poczucie tożsamości jest w rzeczywistości twoją „konstytucją”. Dlatego jest jednym z najważniejszych aspektów osobowości.

Z mojego doświadczenia wynika, że osoby o silnej tożsamości często bardziej się wyróżniają i lepiej zapadają w pamięć. Domyślam się, że ludzie, którzy odnoszą największe sukcesy w życiu – zwłaszcza ludzie, którzy stają się sławni – mają dość silne poczucie tożsamości.

Kultura jest cechą definiującą naszą tożsamość, wpływającą na to, jak postrzegamy siebie i grupy, z którymi się identyfikujemy. Bez względu na to, jaką społeczność reprezentujemy, kultura wpływa na nas w podobny sposób: daje nam unikalną tożsamość, która może obejmować wiele krajów i wiele języków. Roślina nie może rosnąć bez korzeni. Nasze kultury są korzeniami, z których wyrastamy. Osobom, które nie są świadome swoich korzeni, trudno jest zrozumieć swoje miejsce w świecie. Człowiek bez znajomości swojej kultury jest jak człowiek bez kompasu, zagubiony. Świadomość ta wynika z chęci poznania swojej kultury i jej roli w świecie.

Moim zdaniem jednym z najlepszych sposobów poznania swojej kultury przez osoby pochodzenia polskiego, żyjące, czy nawet urodzone poza granicami Polski, jest zaangażowanie się w życie polonijne w kraju zamieszkania. Angażować się możemy poprzez udział w życiu kulturowym polskiej mniejszości narodowej – chodzenie na koncerty muzyki polskiej, wspólne śpiewanie kolęd na Boże Narodzenie, zapusty i inne imprezy są organizowane przez Polonię w wielu państwach, w tym na Łotwie. Ważną częścią poczucia tożsamości jest też język. Kluczowym zadaniem Polonii jest pielęgnowanie i utrwalanie języka polskiego, a my z kolei poprzez udział w inicjatywach polonijnych możemy wspierać język i literaturę polską, świetnym tego przykładem jest Czytanie Narodowe.

Człowiek jest istotą społeczną, a kultura jest spoiwem, które łączy grupy ludzi. Kultura i tradycje to wartości, które ostatecznie dają poczucie jedności i solidarności wewnątrzgrupowej. Żyjemy w grupach, określamy się przez nie, a więc przynajmniej w niektórych aspektach do nich należymy. Rozumienie własnej tożsamości kulturowej rozwija się od urodzenia i jest kształtowane przez wartości i postawy dominujące w domu i otoczeniu, przy czym tożsamość kulturowa w swej istocie wiąże się z naszą potrzebą przynależności. Każdy ma potrzebę bycia akceptowanym i czucia się „jak w domu” w określonej grupie społecznej.

Dla mnie i wielu moich przyjaciół pochodzenia polskiego, żyjących poza granicami Polski, właśnie imprezy polonijne są wydarzeniami, podczas których czujemy się jak w domu. Takie imprezy, jak na przykład „Festiwal Filmów Stanisława Barei” w Rydze, organizowany w 2019 roku przez Stowarzyszenie na rzecz wspierania relacji Polsko-Łotewskich „Silesia” jednoczą i dają to niezwykłe poczucie, że jest się w towarzystwie ludzi, którzy są do nas podobni i nas rozumieją. Dotychczas pamiętam szczęśliwe twarze ludzi, którzy przyszli, wspominać lata młodości i pokazać swoim dzieciom – młodzieży – jak wyglądało życie w czasach PRL-u. A więc, imprezy polonijne to nie tylko spędzanie czasu razem, dla młodzieży to również możliwość poznania historii, kultury i tradycji polskich.

Wzmacniajmy więc swoje poczucia tożsamości – świętujmy wspólnie polskie święta, uczmy się historii kraju, kultywujmy tradycje i pielęgnujmy nasz język! Przecież to jest tak ważne – Polska jest częścią tożsamości każdego Polaka, tym bardziej tych, którzy mieszkają poza jej granicami. Razem możemy tworzyć swoją małą Polskę gdziekolwiek, w każdym zakątku ziemi. Ważne, by każdy pamiętał – POLSKA JEST W TOBIE!

Daniela Radecka